Over smaak valt te twisten en niemand kan een ander vertellen wat hij of zij lekker moet vinden. Maar hoe weet je of een olijfolie ook de beste olijfolie is? Er is immers een enorm verschil in kwaliteit. Net als bij wijn is er de beste olijfolie en zeer slechte olijfolie en een heleboel er tussenin. En je wilt natuurlijk de beste olijfolie en niets minder!
Even kort door de bocht: als je opzoek bent naar de beste olijfolie, dan heb je die gevonden! Alle olijfolie van The Olive Label is niet alleen goede olijfolie, het is de beste extra virgin olijfolie van superieure kwaliteit. Wij zijn voor je naar de olijfboeren gegaan, hebben ze ontmoet en hebben hun olijfolie geproefd en getest en de beste hebben wij voor je ingekocht en op onze website gezet. Je hoeft dus niet verder te zoeken. De beste olijfolie is gewoon bij ons te koop en wordt de volgende werkdag bij je thuisbezorgd! Je moet alleen nog bepalen welke van het allerbeste je ook lekker vindt. Groen, stevig, bitter of wat zachter en zoeter? Het kan allemaal. Proef en geniet!
Maar kennis is macht dus koop niet zomaar een fles. Lees vooral verder als je meer weten over de beste olijfolie en hoe je die kan herkennen! Welkom in de wondere wereld van olijfolie!
De beste olijfolie herkennen
De beste olijfolie kan je het beste herkennen door de olie te proeven. Maar in de winkel kan dat niet altijd en helemaal niet als je online koopt. Kan je de beste olijfolie ook herkennen zonder te proeven? Net als bij het kopen van wijn is dat lastig. Als je niet kan proeven heb je maar twee bronnen van informatie: het etiket en de prijs. En net als de meeste mensen kijk je eerst even naar het etiket maar laat je je toch vaak leiden door de prijs. Helaas is een lage prijs, in het geval van extra virgin olijfolie, zeker geen goede deal.
Het Etiket

Kan je de beste olijfolie, ook wel bekend als extra virgin olijfolie van superieure kwaliteit, herkennen zonder te proeven? Het eerste waar je op kan letten is het etiket. Daar moet tenminste op vermeld staan dat het gaat om “Extra Virgin Olijfolie”. De term “Extra Virgin” is overigens de Engelse benaming en in Nederland wordt ook wel het Franse: “Extra Vierge” of het Italiaanse: “Extra Virgine”, gebruikt maar het gaat over hetzelfde. Binnenkort meer over de term “Extra Virgine” in een nieuwe blog.
Staat er iets anders dan Extra virgin op de fles? Staat er bijvoorbeeld alleen “Virgin” (of Vierge) zonder “Extra”, laat de olie dan staan. Dat is lage kwaliteit olijfolie. Laat de fles ook staan als er ergens mixed, blended, light (?) of gemengd, staat. Dat is zeker geen extra virgin olijfolie. In de supermarkt zie je ook vaak geraffineerde olie. Er wordt gezegd dat je geraffineerde olijfolie voor bakken en braden kunt gebruiken maar een studie uit 2018 laat zien dat ook al verbrand deze olie pas bij 232 graden, toch zal hij eerder al oxideren en dat is heel erg ongezond. Daarnaast is de kans heel groot dat het erg slechte, chemisch behandelde olie is, die is gemengd met allerlei andere olie om de olie alsnog voor consumptie geschikt te maken. Waarom zou je dat willen eten?
Het begrip “Extra Virgin” is wettelijk beschermd door Europese voorschriften. De etikettering van olijfolie moet in overeenstemming zijn met de algemene voorschriften voor de etikettering van levensmiddelen, die zijn vastgesteld in EU-verordening 1169/2011. Deze Europese etiketteringsvoorschriften zouden consumenten moeten beschermen tegen misleidende informatie over de kenmerken van de olie zoals samenstelling, kwaliteit, oorsprong, categorie en productiemethode.
Fraude, misleiding en bedrog
Je staat er niet bij stil maar olijfoliefraude is een internationaal probleem en er is veel geld mee gemoeid. Ook bij de grote merken olijfolie die bij de supermarkt te koop zijn. De Italiaanse politie heeft het al jaren razend druk met het oprollen van internationale olijfoliebendes. In 2019 heeft de politie nog een Duits-Italiaanse bende opgerold die tenminste 8 miljoen per jaar omzette met een dergelijke frauduleuze sjoemelolie. Die bendes mengen goedkope, lage kwaliteit olie zoals zonnebloemolie, aan met chlorofyl, betacaroteen (voor de kleur) en sojaolie. Ook komt het veel voor dat slechte kwaliteit olie chemisch behandeld wordt en met een beetje goede olijfolie wordt gemengd om het voor consumptie geschikt te maken. Ze maken een mooi etiket, zetten Olio Extra Virgine di Oliva, made in Italy en een mooie Italiaans klinkende naam op het etiket en de val is gezet voor de nietsvermoedende consument.
Die consument heeft in de supermarkt meestal haast, kijkt even snel naar het etiket, ziet wat Italiaanse klinkende termen en “extra Virgine di Oliva”, besluit dat het er goed uitziet, ziet dan de lage prijs en laat zich verleiden. Dat is kassa voor de olijfolie-maffia. Olie die gewoon in de grote supermarkten te koop was. Binnenkort meer over olijfoliefraude in een nieuwe blog.
Olijfolie uit de supermarkt
Kan je überhaupt goede olijfolie kopen in de supermarkt? Nee. Op de enkele uitzondering na die de regel bevestigd, is de kans heel groot dat de olijfolie die je bij de supermarkt hebt gekocht niet lekker is. Of erger, het kan ook sjoemelolie zijn. De reden is eigenlijk heel simpel. Het zit nou eenmaal in het DNA van de supermarkten om veel te verkopen voor de laagste prijs. De belangrijkste oorzaak waarom goede olijfolie uit de supermarkt niet bestaat is dus het verdienmodel van de supermarkt en marktwerking die leiden tot bulkolie voor weinig. Het Jarenlang onderzoek van de oprichter van het toonaangevende Italiaanse wijn- en olijfoliemagazine Merum, heeft aangetoond dat 95%(!) van de olijfolie die wordt verkocht, niet het predicaat Extra Virgin verdient. Goede olijfolie is dus lastig te vinden. Daarom kopen wij voor jou de beste olijfolie, zonder tussenpersonen, direct bij de boer. Meer over olijfolie uit de supermarkt kan je hier lezen in onze blog.
Zuurtegraad van olijfolie
Soms neemt de producent de moeite om de chemische waarden van de olijfolie op het etiket op de achterkant van de fles te vermelden maar het is niet verplicht. Volgens de EU en de IOC (International Olive Oil Counsel), mag olijfolie pas “extra virgin” heten, als aan 4 chemische voorwaarden is voldaan. De belangrijkste daarvan is een lage zuurtegraad. Die mag niet meer dan 0,8% bedragen. Dat wil zeggen dat de hoeveelheid slechte, zure olie (het vetzuurgehalte) in de olijfolie niet meer mag zijn dan 0,8%. Het zuurgehalte van premium, verse, extra virgin olijfolie ligt overigens veel lager. De beste olijfolie die The Olive Label.shop verkoopt komt vaak niet boven de 0,2%.
En dan zijn er nog drie wat meer technische waarden die wij voor de volledigheid aan je mee willen geven. De belangrijkste is de peroxidewaarde. De peroxidewaarde zegt iets over de mate van bederf van de olie. Bij alles wat een boer niet goed doet tijdens de pluk en de verwerking van de olie stijgt de peroxidewaarde. Als je olijven te laat verwerkt na het plukken, te warm perst, verkeerd opslaat, etc. dan stijgen de peroxidewaardes al snel en dat wil je niet. Peroxides zijn schadelijk voor ons lijf. Een verse, goede olijfolie heeft dan ook heel lage peroxidewaardes. Om de titel extra virgine olijfolie te mogen dragen mag de peroxidewaarde in ieder geval niet hoger zijn dan 20 mq/kg maar voor een echte verse olijfolie is dat al te hoog. Bij waardes van 30 en hoger gaat de olie namelijk al ranzig smaken. Het derde vereiste is dat de UV-meting (mate van weerstand tegen bederf) van K270nm, lager moet zijn dan 0,22, de de K232nm moet lager dan 2,5 en Delta K lager dan 0,01. En ten vierde mag de hoeveelheid was/schilresten dat in de olie zit, het zogeheten ceras-restgehalte, niet hoger zijn dan 250mg/kilo. Deze waarden geven vooral de basisvoorwaarden aan voor het wettelijk beschermde predikaat extra virgin, en dat niet met de olie is geknoeid. Het vergroot de kans dat het om goede olijfolie gaat en hoe beter deze waarden, hoe minder snel de olie oxideert en hoe beter je ermee kan bakken en braden. Kijk voor alles over bakken braden met olijfolie deze blog.
De Prijs
De tweede bron van informatie is de prijs. Hoe kan je de beste olijfolie herkennen zonder te proeven? Als je eerst naar het etiket hebt gekeken, kijk dan naar de prijs. Iedereen weet echt wel dat een halve liter olijfolie die bij de supermarkt €4 kost, niet de beste olijfolie is. Dat kan gewoon niet. De productiekosten van een halve liter echte mediterrane extra virgin olijfolie die met liefde en met respect voor de natuur is geproduceerd, bedragen tenminste €6 tot €10 in het land van herkomst. Dezelfde halve liter olijfolie moet in Nederland in de winkel tenminste €10 – €20 opbrengen anders wordt erop verloren. Je kan je dus afvragen wat voor olijfolie je krijgt als je een halve liter bij de supermarkt koopt voor €5 of minder. Daar gaat de btw af, de prijs van de fles, de dop en het etiket, de marge voor de supermarkt, de marge voor de groothandel, het vervoer, de marketing, etc. Dan hou je heel weinig over voor de olie zelf en bij te lage prijzen kunnen de boeren ook niet overleven.
Een hogere prijs garandeert nog niet dat je de beste olijfolie te pakken hebt, maar een goedkope olie garandeert een slechte olie. Kortom, als je de olie niet kan proeven is het verstandig om goedkope olie te laten staan. Binnenkort een nieuwe blog over de prijs van extra virgin olijfolie.
De beste olijfolie herkennen als je wel kan proeven
Als je een olie hebt beoordeeld aan de hand van het etiket en de prijs, en je hebt de olie gekocht, dan kan het echte werk beginnen. Proeven! Maar hoe doe je dat? Feitelijk hetzelfde als bij wijn. Eerst gaan we ruiken en als het vers en fruitig ruikt, dan gaan we slurpen.
Olijfolie ruiken

Voordat je olijfolie gaat proeven ga je eerst ruiken. Doe een scheutje olijfolie op een eetlepel of in een klein glaasje. Warm het glaasje of de lepel met de olie op in de palm van je hand om de geuren vrij te maken en ruik eraan. Ruikt het zoals je mag verwachten? Ruikt de olie fruitig, ruik je de geur van groen gras, tomatenbladeren, misschien wat hinten van appel of misschien kruidig of zelfs bloemig? Of ruik je de wat zoetere geur van zwarte, rijpe olijven? Dat is allemaal goed.
Misschien weet je niet precies wat je moet ruiken? Vertrouw op je intuïtie en weet dat een olijfolie nooit muf, zurig, ranzig of schimmelig mag ruiken. Olijfolie is natuurlijk vet maar mag niet ranzig vet ruiken net als verse vis niet naar vis mag ruiken. Ruikt de olie muf of ranzig, ruik je oude walnoten of oude boter? Proef de olie dan niet en breng de olie terug naar de winkel. De meeste olie uit de supermarkt ruikt (en proeft) flauw, mat en vettig. Dat is op zijn best een lage kwaliteit of oude olijfolie. Dat is dus niet waar we naar opzoek zijn! De beste olijfolie hoort fruitig, fris en vers te ruiken.
Olijfolie proeven

Ruikt de olijfolie tenminste enige mate van fruitig, fris en vers? Dan kan je de olijfolie proeven! Liefst niet met brood maar puur! Slurp de olijfolie van je lepel of uit je glaasje en slik niet direct door! Hou de olie in je mond en slurp er wat lucht bij om de aroma’s vrij te maken, net als bij wijnproeven. Wat ruik en proef je? Gemaaid gras, zacht, zoet, bitter, appel, tomaten? Probeer te omschrijven wat je proeft. Slik dan de olie door en wacht even. Als het goed is gaat je keel kriebelen. Misschien moet je even kuchen. Dat is goed! Dat pepertje in je keel zijn de polyfenolen die volop aanwezig zijn in verse, goede olijfolie. Het zijn natuurlijke antioxidanten en die voel je het beste als je de olie puur proeft.
Eigenschappen van de beste olijfolie
De beste extra virgin olijfolie heeft in ieder geval, in meer of mindere mate, de volgende 6 eigenschappen;
- Het etiket klopt
- De prijs klopt
- Het is een extra virgin olijfolie (zuurtegraad van niet meer dan 0,8% (maar liever veel lager)
- Ruikt fruitig, variërend van licht fruitig tot intens groen gras
- Smaakt altijd wat bitter, de een wat meer dan de ander. Bitter is goed! Verse olijfolie van vroeg geoogste olijven heeft een hoog gehalte aan oleuropeine en dat geeft olijfolie de bittere smaak. Hoe meer hoe beter! Oleuropein is een effectief antoxidant die erg goed voor je is. Met name Italiaanse olijfolie is vaak bitter.
- Verschillende olijfoliën hebben verschillende smaaktonen variërend van groen gras, groene tomaten en/of appeltjes, tot kruidachtig zoals artisjokken en vijgenblad en/of zoete, rijpe, zwarte olijven
- Heeft een pittig pepertje in je keel. Dat zijn de polyfenolen en dat is goed!
Tot slot
De beste olijfolie is een prachtig product. De beste olijfolie is puur natuur en erg gezond. Het bevat onverzadigde vetten en antioxidanten zoals polyfenolen en vitamine E, werkt ontstekingsremmend en het zou goed voor ons zijn om het dagelijks te gebruiken. En je kan het voor meer gerechten gebruiken dan alleen over je salade. Sprenkel het over je gekookte aardappelen of je saaie boontjes. Instant happiness! Bijna alle gerechten worden beter van een goede extra virgin olijfolie! Binnenkort meer over olijfolie in de Hollandse keuken en olijfolie en de gezondheid in een nieuwe blog. Maar echte goede olijfolie is met name een eerlijk en heerlijk product. Het wordt al meer dan 6000 jaar gegeten en het bundelt de kracht van de zon met het beste dat de aarde te bieden heeft.
Geniet! O’Lives Great!