Over smaak valt te twisten en niemand kan een ander vertellen wat hij of zij lekker moet vinden. Maar hoe weet je of een olijfolie ook de beste olijfolie is? Er is immers een enorm aanbod van verschillende soorten en veel verschil in kwaliteit. Net als bij wijn is er de beste olijfolie en zeer slechte olijfolie en een heleboel er tussenin. En je wilt natuurlijk de beste olijfolie en niets minder!
Even kort door de bocht: als je opzoek bent naar de beste olijfolie, laat dan alles staan waar geen “Extra Vierge” op staat. Laat ook alle doorzichtige, vaak plastic, flessen staan. Dat zijn de geraffineerde oliën. Echte, gezonde extra vierge olijfolie is verpakt in een donkere fles.
Alle olijfolie van The Olive Label is niet alleen goede olijfolie, het is de beste extra virgin olijfolie van superieure kwaliteit. Wij zijn voor je naar de olijfboeren gegaan, hebben ze ontmoet en hebben hun olijfolie geproefd en getest en de beste hebben wij voor je ingekocht en op onze website gezet. Je hoeft dus niet verder te zoeken. De beste olijfolie is gewoon bij ons te koop en wordt de volgende werkdag bij je thuisbezorgd! Je moet alleen nog bepalen welke van het allerbeste je ook lekker vindt. Groen, stevig, bitter of wat zachter en zoeter? Het kan allemaal. Proef en geniet van echt eten!
Maar kennis is macht dus koop niet zomaar een fles. Lees vooral verder als je meer weten over de beste olijfolie en hoe je die kunt herkennen! Welkom in de wondere wereld van olijfolie!
De beste olijfolie herkennen
De beste olijfolie kun je herkennen door de olie te ruiken en te proeven. Maar in de winkel kan dat niet altijd en online al helemaal niet.
Kun je de beste olijfolie ook herkennen zonder te proeven? Net als bij het kopen van wijn is dat lastig. Als je niet kunt proeven heb je drie bronnen van informatie: De fles, het etiket en de prijs.
Zoals gezegd zit echte extra vierge olijfolie in een donkere fles. Dat is om het (uv)licht buiten te houden. Daar kan olijfolie namelijk niet tegen. Doorzichtige flessen laten we dus staan. Net als de meeste mensen kijk je vervolgens eerst even naar het etiket maar laat je je uiteindelijk leiden door de prijs. Helaas is een lage prijs, in het geval van extra vierge olijfolie, bijna nooit een goede deal.
Het Etiket
Kun je de beste olijfolie, ook wel bekend als extra virgin olijfolie van superieure kwaliteit, herkennen zonder te proeven?
Het eerste waar je op kunt letten is het etiket. Daar moet tenminste op vermeld staan dat het gaat om “Extra Vierge Olijfolie”. De term “Extra Vierge” is overigens de Franse benaming en in Nederland wordt ook wel het Engelse: “Extra Virgin” of het Italiaanse: “Extra Virgine”, gebruikt maar het gaat over hetzelfde.
Staat er iets anders dan Extra Vierge op de fles? Staat er bijvoorbeeld alleen “Virgin” (of Vierge) zonder “Extra”, laat de olie dan staan. Dat is lage kwaliteit olijfolie.
Laat de fles ook staan als er ergens mixed, blended, light of gemengd, staat. Allemaal onzintermen verzonnen door marketing. Dat is vrijwel zeker geen extra virgin olijfolie.
Vaak staat op het etiket “verpakt in Italie” of, samengesteld met “olijven uit de Europese Unie”. Dat is niet wat je wilt zien! Je gaat ervan uit dat een fles met een Italiaans klinkend merk en een etiket vol Italiaans klinkende termen, ook olijfolie uit Italie moet zijn. Helaas. Italiaanse olijfolie wordt gezien als de beste in de wereld dus maken de boeven daar misbruik van. Met handige taal- en marketingtrucjes lijkt het op olijfolie uit Italie maar feitelijk is het een olijfolie uit een ander land dat naar Italie is verscheept en daar is verpakt in een mooi flesje met een Italiaans etiket.
Deze nepolijfolie, waarvan wordt gesuggereerd dat deze in Italie is geproduceerd, wordt verkocht aan de supermarkten in landen waar de meeste consumenten niet echt bekend zijn met goede olijfolie zoals Nederland en Duitsland.
Fraude, misleiding en bedrog
Sjoemelolie! Olijfoliefraude is een eeuwenoud, internationaal probleem en er is veel geld mee gemoeid. Ook bij de grote merken olijfolie die bij de supermarkt te koop zijn. De Italiaanse politie heeft het al jaren razend druk met het oprollen van internationale olijfoliebendes. In 2023 en 2024 is het weer overal in het nieuws geweest: bendes vervalsen olijfolie. Ook in 2019 heeft de politie nog een Duits-Italiaanse bende opgerold die tenminste 8 miljoen per jaar omzette met een dergelijke frauduleuze sjoemelolie. Maar ook in 2023 komt dat nog regelmatig voor. Zie dit bericht.
Die bendes mengen goedkope, lage kwaliteit olie, zoals zonnebloemolie, aan met chlorofyl, betacaroteen (voor de kleur) en sojaolie. Ook komt het veel voor dat slechte kwaliteit olie chemisch behandeld wordt en met een beetje goede olijfolie wordt gemengd om het voor consumptie geschikt te maken. Ze maken een mooi etiket, zetten Olio Extra Virgine di Oliva, made of packed in Italy en een mooie Italiaans klinkende naam op het etiket en de val is gezet voor de nietsvermoedende consument.
Die consument heeft in de supermarkt meestal haast, kijkt even snel naar het etiket, ziet wat Italiaanse klinkende termen en “extra Virgine di Oliva”, besluit dat het er goed uitziet, ziet dan de lage prijs en laat zich verleiden. Dat is kassa voor de olijfolie-maffia. Olie die gewoon in de grote supermarkten te koop was.
Olijfolie uit de supermarkt
Kun je überhaupt goede olijfolie kopen in de supermarkt? Nee. Op de enkele uitzondering na die de regel bevestigd, is de kans heel groot dat de olijfolie die je bij de supermarkt hebt gekocht niet lekker is. Of gewoon vies en slecht voor je gezondheid. Het kan ook sjoemelolie zijn. De reden is eigenlijk heel simpel. Het zit nou eenmaal in het DNA van de supermarkten om veel te verkopen voor de laagste prijs. De belangrijkste oorzaak waarom goede olijfolie uit de supermarkt niet bestaat is dus het verdienmodel van de supermarkt en marktwerking die leiden tot bulkolie voor weinig. Het Jarenlang onderzoek van de oprichter van het toonaangevende Italiaanse wijn- en olijfoliemagazine Merum, heeft aangetoond dat 95%(!) van de olijfolie die wordt verkocht, niet het predicaat Extra Virgin verdient. Goede olijfolie is dus lastig te vinden. Daarom kopen wij voor jou de beste olijfolie, zonder tussenpersonen, direct bij de boer. Meer over olijfolie uit de supermarkt kun je hier lezen in onze blog.
Extra Vierge
Het begrip “Extra Vierge” is niet zomaar een term. Extra vierge is wettelijk beschermd door Europese voorschriften. De etikettering van olijfolie moet namelijk in overeenstemming zijn met de algemene voorschriften voor de etikettering van levensmiddelen, die zijn vastgesteld in EU-verordening 1169/2011. Deze Europese etiketteringsvoorschriften zouden consumenten moeten beschermen tegen misleidende informatie over de kenmerken van de olie zoals samenstelling, kwaliteit, oorsprong, categorie en productiemethode.
Zuurtegraad van olijfolie
Volgens de EU en de IOC (International Olive Oil Counsel), mag olijfolie pas “extra vierge” heten, als aan 4 chemische voorwaarden is voldaan. De belangrijkste daarvan is een lage zuurtegraad. Die mag niet meer dan 0,8% bedragen. Dat wil zeggen dat de hoeveelheid slechte, zure olie (het vetzuurgehalte) in de olijfolie niet meer mag zijn dan 0,8%. Het zuurgehalte van premium, verse, extra virgin olijfolie ligt overigens veel lager. De beste olijfolie die The Olive Label.shop verkoopt komt vaak niet boven de 0,2%.
En dan zijn er nog drie wat meer technische waarden die wij voor de volledigheid aan je mee willen geven. De belangrijkste is de peroxidewaarde. De peroxidewaarde zegt iets over de mate van bederf van de olie. Bij alles wat een boer niet goed doet tijdens de pluk en de verwerking van de olie stijgt de peroxidewaarde. Als je olijven te laat verwerkt na het plukken, te warm perst, verkeerd opslaat, etc. dan stijgen de peroxidewaardes al snel en dat wil je niet. Peroxides zijn schadelijk voor ons lijf. Een verse, goede olijfolie heeft dan ook heel lage peroxidewaardes.
Om de titel extra virgine olijfolie te mogen dragen mag de peroxidewaarde in ieder geval niet hoger zijn dan 20 mq/kg maar voor een echte verse olijfolie is dat al te hoog. Bij waardes van 30 en hoger gaat de olie namelijk al ranzig smaken.
Het derde vereiste is dat de UV-meting (mate van weerstand tegen bederf) van K270nm, lager moet zijn dan 0,22, de de K232nm moet lager dan 2,5 en Delta K lager dan 0,01. En ten vierde mag de hoeveelheid was/schilresten dat in de olie zit, het zogeheten ceras-restgehalte, niet hoger zijn dan 250mg/kilo. Deze waarden geven vooral de basisvoorwaarden aan voor het wettelijk beschermde predikaat extra virgin, en dat niet met de olie is geknoeid. Het vergroot de kans dat het om goede olijfolie gaat en hoe beter deze waarden, hoe minder snel de olie oxideert en hoe beter je ermee kunt bakken en braden. Kijk voor alles over bakken braden met olijfolie deze blog.
De prijs
Als je eerst naar het etiket hebt gekeken, kijk dan naar de prijs. De tweede bron van informatie.
Iedereen weet echt wel dat een halve liter olijfolie die bij de supermarkt €5 kost, niet de beste olijfolie is. Dat kan gewoon niet. De productiekosten van een halve liter echte mediterrane extra virgin olijfolie die met liefde en met respect voor de natuur is geproduceerd, bedragen tenminste €6 tot €10 in het land van herkomst. Dezelfde halve liter olijfolie moet in Nederland in de winkel tenminste €10 – €20 opbrengen anders wordt erop verloren.
Je kunt je dus afvragen wat voor olijfolie je krijgt als je een halve liter bij de supermarkt koopt voor €5 of minder. Daar gaat de btw af, de prijs van de fles, de dop en het etiket, de marge voor de supermarkt, de marge voor de groothandel, het vervoer, de marketing, etc. Dan hou je heel weinig over voor de olie zelf en bij te lage prijzen kunnen de boeren ook niet overleven.
Een hogere prijs garandeert nog niet dat je de beste olijfolie te pakken hebt, maar een goedkope olie is vrijwel zeker een slechte olie. Kortom, als je de olie niet kan proeven is het verstandig om goedkope olie te laten staan.
De beste olijfolie herkennen als je wel kan proeven
Als je een olie hebt beoordeeld aan de hand van het etiket en de prijs, en je hebt de olie gekocht, dan kan het echte werk beginnen. Proeven! Maar hoe doe je dat? Feitelijk hetzelfde als bij wijn. Eerst gaan we ruiken en als het vers en fruitig ruikt, dan gaan we slurpen.
Olijfolie ruiken
Voordat je olijfolie gaat proeven ga je eerst ruiken. Doe een scheutje olijfolie op een eetlepel of in een klein glaasje. Warm het glaasje of de lepel met de olie op in de palm van je hand om de geuren vrij te maken en ruik eraan. Ruikt de olie fris en fruitig? Ruik je de geur van groen gras, tomatenbladeren, misschien wat hinten van appel of misschien kruidig of zelfs bloemig? Of ruik je de wat zoetere geur van zwarte, rijpe olijven? Dat is allemaal goed.
Misschien weet je niet precies wat je moet ruiken? Vertrouw dan op je intuïtie en weet dat een olijfolie nooit muf, zurig, ranzig of schimmelig mag ruiken. Olijfolie is natuurlijk vet maar mag niet ranzig vet ruiken. Net als verse vis niet naar vis mag ruiken. Ruikt de olie muf of ranzig, ruik je oude noten of oude boter? Proef de olie dan niet en breng de olie terug naar de winkel. De meeste olie uit de supermarkt ruikt (en proeft) flauw, mat en vettig. Dat is op zijn best een lage kwaliteit of oude olijfolie. Dat is dus niet waar we naar opzoek zijn! De beste olijfolie hoort fruitig, fris en vers te ruiken.
Olijfolie proeven!
Olijfolie proeven doe je liefst puur, dus zonder stukje brood!
Pak een eetlepel of een klein glaasje. Giet wat olie op de lepel of in het glaasje en warm de lepel of het glaasje met de olie dan wat op in je handpalm. Dan komen de aroma’s eerder vrij.
Ruik de olijfolie eerst. Goede olie hoort niet vlak, ranzig of vettig te ruiken! Gooi deze olie weg. Niet proeven! Goede olijfolie ruikt fruitig, fris en vers en dan kun je de olijfolie proeven! Slurp de olijfolie van je lepel en slik niet direct door! Rol de olie in je mond en slurp er via je mondhoeken (puntje van je tong tegen je gehemelte) wat lucht bij om de aroma’s vrij te maken, net als bij wijnproeven.
Wat ruik en proef je? Gemaaid gras, tomaten, zacht, zoet, bitter, appel? Probeer te omschrijven wat je proeft. Slik dan de olie door en wacht even. Als het goed is gaat je keel kriebelen. Misschien moet je even kuchen. Dat is goed! Dat pepertje in je keel zijn de polyfenolen die volop aanwezig zijn in verse, goede olijfolie. Het zijn natuurlijke antioxidanten en die voel je het beste als je de olie puur proeft.
Eigenschappen van de beste olijfolie
De beste extra virgin olijfolie heeft in ieder geval de volgende 6 eigenschappen;
-
- Het etiket klopt
-
- De prijs klopt
-
- Het is een extra virgin olijfolie (zuurtegraad van niet meer dan 0,8% (maar liever veel lager)
-
- Ruikt fruitig, variërend van licht fruitig tot intens groen gras
-
- Smaakt altijd wat bitter, de een wat meer dan de ander. Bitter is goed! Verse olijfolie van vroeg geoogste olijven heeft een hoog gehalte aan oleuropeine en dat geeft olijfolie de bittere smaak. Hoe meer hoe beter! Oleuropein is een effectief antoxidant die erg goed voor je is. Met name Italiaanse olijfolie is vaak bitter.
-
- Verschillende olijfoliën hebben verschillende smaaktonen variërend van groen gras, groene tomaten en/of appeltjes, tot kruidachtig zoals artisjokken en vijgenblad en/of zoete, rijpe, zwarte olijven
-
- Heeft een pittig pepertje in je keel. Dat zijn de polyfenolen en dat is goed!
Tot slot
De beste olijfolie is een prachtig product. De beste olijfolie is puur natuur en erg gezond. Het bevat onverzadigde vetten en antioxidanten zoals polyfenolen en vitamine E, werkt ontstekingsremmend en het zou goed voor ons zijn om het dagelijks te gebruiken. En je kunt het voor meer gerechten gebruiken dan alleen over je salade. Sprenkel het over je gekookte aardappelen of je saaie boontjes. Instant happiness! Bijna alle gerechten worden beter van een goede extra virgin olijfolie! Echt goede olijfolie is met name een eerlijk en heerlijk product. Het wordt al meer dan 6000 jaar gegeten en het bundelt de kracht van de zon met het beste dat de aarde te bieden heeft.
Geniet! Health is Wealth! O’Lives Great!